افکار منفی چیست؟

کنترل و مدیریت افکار منفی کار راحتی نیست. چون ذهن ما مدام در حال فکر کردن است حال ممکن است این افکار مثبت باشد یا منفی. جالب اینجاست که وقتی به  افکار مثبت فکر می کنیم دیگر نمی توانیم به افکار منفی فکر کنیم و بالعکس. بنابراین ذهن انسان در یک لحظه یا مثبت است یا منفی و نمی تواند هردو را با هم داشته باشد.

چگونه افکار منفی تشدید می شود؟

فکر کردن گناه و خطا نیست. فقط وقتی فکر های منفی می کنیم، دچار گفتمان منفی شده و خودمان را تحقیر و سرزنش می کنیم و از خودمان بدمان می آید و در نتیجه به راحتی از دیگران شکایت و انتقاد می کنیم  و تمامی تقصرها را به گردن این و آن می اندازیم و  دوباره دچار افکار منفی بیشتری شده و دیگر نمی توانیم خودمان را تحمل کنیم.

چه کسی مسئول افکار منفی ماست؟

در نگاه اول و در دید کلی، همه اطرافیان و خانوآده و محیط همگی مسئول هستند. ولی بر اساس اصل مسئولیت پذیری  همه ما مسئول اعمال و افکار خود هستیم و هر زمان که لازم باشد می توانیم آن ها را کنترل و اداره کنیم.

یادمان باشد ما صد در صد مسئولیت افکارمان را داریم.هیچ کس نمی تواند بدون اجازه و رضایت ما کنترل افکار ما را به دست بگیرد.هر فکری که مارا از هدفمان دور کند و منفی باشد ، باید حذف شود.

انواع افکار منفی بهانه تراش

در منابع مختلف انواع مختلفی ا ز افکار منفی بیان شده است. که در اینجا به پنج نوع آن اشاره می شود:

• موانع: ذهن ما همه موانع و سختی‌هارادر نظر می‌گیرد و می‌گوید: من نمی‌توانم. البته بلافاصله راه حل نیز نشان می دهد.

مثلاً  برای ایجاد فرصت برای کتاب‌خواندن، ذهن در ابتدا می گوید:تو فرصت نداری مطالعه کنی.و همین ذهن بلافاصله راه حل می دهد:ببین، تلاش کن اگر  از زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی کم کنی، فرصت پیدا خواهی کرد.

• خودداوری‌ها:

ذهن ما با دلیل آوردن، ناتوانی‌مان را به ما ثابت می‌کند و می‌گوید: «نمی‌توانم»، «از خیر انجام آن بگذر.»، «مثلاً اگر می‌خواهیم به کلاس  مهارت های افزایش اعتماد به نفس برویم می‌گوید: «ببین تو از اول اعتماد به نفست پایین بود، اصلاً هر کاری هم بکنی نمی‌توانی اعتماد به نفست را بالا ببری.»؛ولی ذهن راه حل دهنده می گوید:خیلی از افرادی بودند که اعتماد به نفس پایین داشتند ولی با آموزش و تمرین اعتماد به نفسشان  را افزایش دادند.

• مقایسه‌ها:

ذهن ما ناعادلانه مهارت ما را با دیگران مقایسه می کند. ذهن‌ما ما را با افراد دیگر مقایسه می‌کند و می‌گوید: او بهتر است تو که نمی‌توانی . فقط کافی است بجای گفتن چرا اینطوری شده، بگویی : چگونه آن طور که می‌خواهم، بشوم؟

پیش‌بینی‌ها:

ذهن ما شکست را پیش‌بینی می کند. همین الان که‌این کتاب را می‌نویسم پیش‌بینی‌های منفی ذهن من می‌گوید: اگر محتوای کتاب به درد نخورد چی؟ اگر خواننده کتاب خوشش نیامد چی؟ اگر … و اگرهای دیگر. ولی پیش‌بینی‌های مثبت ذهن من می‌گوید:

این کتاب اعتماد به نفس(تومنحصر به فردی) را که می‌نویسی، چون به زبان ساده و کاربردی مطرح شده همه می‌توانند از آن استفاده کرده و با انجام تمرین‌هایش اعتماد به نفس شان را افزایش دهند تا زندگی شان همراه با آرامش باشد. همچنین به علت مشاوره‌ای که در این ده سال ارائه کردی با مشکلات مردم و دلایل اعتماد به نفس پایین شان آشنا هستی. پس به نوشتن عاشقانه این کتاب ادامه بده چون خیلی‌ها به این کتاب نیاز دارند.

• بزرگ نمایی:

گاهی مشکل یا مسئله‌ی پیش آمده عادّی است. در این حالت افکار مثبت میگویند: راه حلی پیدا میکنیم ناراحت نباش. ولی افکار منفی می‌گویند: ای وای، ای داد، ای هوار اگر این مشکل طور دیگری شود چه می‌شود! اگر نتوانی مسئله را حل کنی بدبخت می‌شوی. آبرویت میرود. عزت و احترام خودت را پیش مردم از دست می‌دهی و آنقدر می‌گوید که صورت مسئله را زیر سؤال می‌برد.

در صورتی که اگر با مسئله بصورت عادی برخورد کنیم، می توانیم جواب  را در صورت مسئله پیدا کنیم؛ مثلاً ماندن در ترافیک در شهر تهران معضلی است که اگر هر روز بگوییم ای وای! چرا مشکل‌ترافیک تهران حل نمی‌شود. هر روز چقدر وقتم به هدر می‌رود و …. این صحبت‌ها مشکلی را حل نمی‌کند. ولی اگر فکر کنیم، می‌توانیم از همان وقت مرده استفاده کنیم.بطور مثال می توانیم در ماشین خود به فایل های صونی انگیزشی گوش دهیم.

چگونه افکار منفی را کنترل و مدیریت کنیم؟

همان طور که گفته شد افکار منفی را نمی توانیم  حذف کنیم  چون افکار منفی می‌آیند و می‌روند مهم این است که ما روی آن تمرکز نکنیم و به آن توجه نکنیم. با این کار از اسارت افکار منفی درآمده و مانند این است که کلید خاموش آن را زده باشیم.می توان با روش های خاصی آن ها را مدیریت کرد. دراین زمینه راهکار های مختلقی ارائه شده ولی مهمترین آن ها  که دو تمرین است به قرار ذیل است:

تمرین۱ : جایگزینی افکار مثبت به جای افکار مضر

هر زمان افکار منفی به سراغتان آمد:

۱- یک قلم در دست داشته باشید و افکار منفی خود را بنویسید.

۲-حالا تصور کنید دانه دانه افکار منفی‌تان را می‌گذارید روی ابرها و آن‌ها محو می‌شوند.

۳-آیا الان احساس آرامش ندارید؟

تمرین: خنثی کردن افکار یا ذهن خالی

تصور کنید زیر درخت گیلاس پر شکوفه و درکنار آب روان نشسته‌اید. و گلبرگ های شکوفه گیلاس در آن آب روان می‌افتند و می‌روند. حالاتک تک افکار منفی که به ذهنتان می‌آید را روی یک گلبرگ بگذارید و اجازه بدهید که برود را دارید به آب روان بسپارید. اگر ذهنتان گفت چه تمرین مسخره ا ی ! آن را هم به آب بسپارید. اگر ذهنتان گفت مگر بیکاری ؟ آن را هم بسپارید به آب. و هر چه و هر چه به ذهنتان امد همه را به آب روان بسپارید.

با این تمرین تمامی‌افکار شما جاری خواهد شد و شما می‌توانید افکا رخود را تحت کنترل درآورید.

زمانی که افکار منفی کنترل شدند پس بزرگترین‌مانع برداشته شده و نمی‌توانم ها کمرنگ شده و می‌توانم ها اجازه بروز خواهند داشت.

یادمان باشد کنترل و مدیریت افکار منفی نیز جزئئ از مهارت هاست. آن ها را بیاموزیم و تکرار و تمرین کنیم تا اعتماد به نفس مان افزایش یابد.