شکست و چگونگی افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان
شکست، یکی از اتفاقات زندگی است که عکس‌العمل های ما باعث می‌شود تکرار شود. که یکی از دغدغه های همیشگی والدین ، اعتماد به نفس پایین فرزندشان در مواجهه با شکست است.
اغلب نوجوانان در برخورد با شکست، دچار مسائل زیادی از جمله: سرزنش خود، تنفر از خود، ناراحتی های روحی – روانی، پرخاشگری می شوند که باعث می شود همین شکست بارها و بارها برایشان تکرار شود و اعتماد به نفس شان کاهش یابد.
وقتی فرزند نوجوانتان در کاری یا موردی شکست می خورد یا با در بسته مواجه می شود، او که با خودش درگیر است. شما با او چه برخوردی می کنید؟توهین و تنبیه می کنید؟یا او را برای انجام مجدد آن کار تشویق می کنید؟
کاری می کنید که آن قدر احساس منفی و ترس داشته باشد که دیگر جرات شروع مجدد را نداشته باشد و یا با قدرت بیشتری شروع کند؟ کاری می کنید که با شنیدن اولین نه ، خود را یک فرد شکست خورده محسوب کند یا تلاش کند تا پیروزی؟
درس هایی از شکست برای افزایش اعتماد به نفس نوجوانان
بیایید به فرزندمان بیاموزیم که:
– شکست واقعی این است که پس از نه شنیدن‌ها؛ باختن‌ها، از دست دادن‌ها وزمین خوردن‌ها دوباره بلند نشویم و خودرا انسان ضعیف و ناتوان نشان دهید.
– شکست همانند دورخیزی است که در مسابقه دو انجام می‌گیرد. که این دورخیززمینه ای است برای یافتن راه جدید برای غلبه بر مشکلات.
– بیایید به فرزندمان بیاموزیم که شکست و زمین خوردن قسمتی از پیروزی است.
– بیایید به فرزندمان بیاموزیم تا پیروزی تلاش کنند.
– بیایید به فرزندمان بیاموزیم که از انتقاد دیگران نترسند
تمرین:
به فرزندتان بگویید:چند دقیقه چشمان خود را ببندد و بدترین شکستی که در زندگی خود تجربه کرده است را به‌یاد آورد؟ حال به‌این سؤالات جواب دهد:
آیا پس از این شکست هنوز زنده است؟…………………………………………………………………
آیا بار دیگر توان انجام این کار را دارد؟……………………………………………………………………
اگر کسی به او می‌گفت دفعه‌ی دیگر حتماً پیروز می‌شود دوباره آن کار را انجام می‌داد؟…………………………………………….
اگر به همه‌این سؤالات جواب بله داد، به‌این معنی است که جز انسان‌های موفق خواهد بود.زیرا پذیرفته است که شکست ، آغاز پیروزی است.
چرا که بار دیگرتلاش خواهد کرد تا آن شکست را به پیروزی تبدیل کند. چون اعتقاد دارد که زمین خوردن نشانه‌یاد گیری است نه شکست.
– بیایید به فرزندمان بیاموزیم که با تمرین و تلاش بیشتر می تواند مهارت جسمی یا فکری اش را افزایش دهد و سریعتر به موفقیت های بعدی دست یابد تا اعتماد به نفسش افزایش یابد. او باید بداند که باید بهای موفقیت را بپردازد.
– بیایید تلاش فرزندمان را بستاییم تا زیبایی ظاهری اش را. و در همین ستودن افراط نکنیم.
– بیایید از نقاط قوت فرزندمان تعریف کنیم و لی به او کمک کنیم تا نقاط ضعفش را نیز بر طرف کند. پس می توانیم به او بگوییم: آفرین. شما این کار را خوب انجام دادی ولی با تلاش بیشتر می توانستی به نتایج بهتری برسی.
– یادمان باشد که مهارت های ذهنی( اعتماد به نفس ، رویارویی با شکست و …) هم مثل فعالیت های فیزیکی است که می توان آن ها را با تلاش و تکرار و تمرین قوت بخشید.
– بیایید به فرزندمان بیاموزیم که اگر اشتباه و خطایی از او سرزد خودش را ببخشد و سرزنش نکند.ولی از اشتباهش درس بگیرد تا دوباره آن را تکرار نکند.
بیایید هوش و استعداد فرزندمان را قضاوت نکنیم. نه به او بگوییم نابغه و نه کودن.
– بیایید کار فرزندمان را مبارزه ای هیجان انگیز تلقی کنیم نه کاری حاکی از وظیفه و توانایی هایش.
چگونه جوانان باعث شکست مجدد خود می‌شوند و اعتماد به نفس شان کمتر می شود؟
در مواجهه با شکست، یکی از اتفاقات زندگی است که عکس‌العمل های ما باعث می‌شود تکرار شود.یادمان باشد در مواجهه با شکست ممکن است به انجام کارهای ذیل دست بزنند. از جمله:
- خود تخریبی: مثل مصرف مواد مخدر و یا پرخوری؛
- معاوضه: تعویض لذت آنی با آسیب‌های بلند مدت مثل سیگار کشیدن؛
- راهکارهای مخرب: در نظر نگرفتن همه توانمندی‌ها و امکانات؛
- خود تحقیری: خود را لایق چیزی ندانستن و این که به درد هیچ کاری نمی‌خوریم.
- عقب نشینی کردن درمواجه با مشکل
- عصبانی شدن و پرخاشگری و افسرده شدن
- سرزنش خود و دیگران
- دنبال راه حل فوری و تزریقی رفتن.
اصطلاحات ممنوعه و رایج در زمان های شکست در نوجوانان که باعث کاهش اعتماد به نفس می شود:
از ما که گذشت، سنم خیلی پایین است،خیلی جوانم، حال ندارم، پول ندارم، پارتی ندارم، من که می‌دونم دیگر موفق نمی‌شوم پس به درد این کار هم نمی‌خورم، دیگر این کار برای من خیلی سطح پایین است، مغزم نمی‌کشد، انگیزه آن را ندارم، برایم اُفت دارد، من خنگم یاد نمی‌گیرم، من با بقیه فرق دارم، شرایط من خیلی حادتر است، خجالت می‌کشم، شانس ندارم!
راه کارهای مؤثر و فوری برای زمین نخوردن پس از شکست و افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان :
- عدم قضاوت سریع و عجولانه و نامناسب
- از نوجوان بپرسیم:آیا ارزش ناراحت و مأیوس شدن را دارد؟
- فکرش را مشغول چیز های دیگر کنیم.
- آرامش عضلانی: از روش های آرام سازی و تجسمی استفاده کنیم.
- اصلاح گفتمان درونی
- دوستی با شکست: ناامید نشدن پس از شکست، درس گرفتن از هرشکست، پیش‌بینی موانع موجود و خطرات و فکر کردن به راه حل آن‌ها پیش از انجام کار،
- تلاش کردن و راه ندادن فکر شکست در ذهن خود با برنامه‌ریزی .
- به فرزندمان بیاموزیم که خودش را دوست داشته باشد
- به فرزندمان بیاموزیم که از خالق هستی سپاسگزار باشد. و اوست که دست ما را تا همین جا گرفته و از اینجا به بعد هم خواهد گرفت.
بسیار عالی بود مخصوصا برای من